Energiedelen met een persoon of een organisatie

Hier delen burgers, ondernemingen en (lokale) overheden met één enkele andere partij. Dat kan een persoon zijn, maar ook een organisatie, een onderneming of een overheid. Eigenlijk gaat het hier om persoon-aan-persoonverkoop, maar wordt er 0 euro aangerekend.

Iedereen heeft het recht om energie te delen met één enkele  persoon of organisatie, ongeacht of het een natuurlijke persoon of een rechtspersoon betreft. Dit betekent dat zowel individuen als organisaties, lokale overheden en bedrijven kunnen deelnemen aan energiedelen, zolang dit niet de voornaamste commerciële of professionele activiteit is en zolang het delen plaatsvindt binnen het Vlaamse Gewest.

Enkele voorbeelden illustreren de mogelijkheden:

• Martine en Frank hebben de mogelijkheid om hun stroomoverschot rechtstreeks te delen met hun dochter Laura, die samenwoont met Yanis en hun dochtertje Lina. Dat delen doen ze door persoon-aan-persoonverkoop, maar dan aan 0 euro. Martine en Frank produceren groene energie met hun zonnepanelen. Tijdens bepaalde periodes produceren ze mogelijk meer energie dan ze zelf nodig hebben. Martine en Frank delen daarom hun stroomoverschot met hun dochter Laura. Dit betekent dat Laura de extra opgewekte energie van de zonnepanelen van haar ouders kan gebruiken om haar huis van elektriciteit te voorzien. Een rekenvoorbeeld van VREG toont het effect op hun energiefacturen.

• Een gemeente installeert zonnepanelen op een loods of ander gemeentelijk gebouw om zelf duurzame energie op te wekken. Omdat de gemeente mogelijk een beperkt eigen verbruik heeft voor de opgewekte elektriciteit, is er overschot aan groene stroom beschikbaar. Om de opgewekte energie nuttig te gebruiken en bij te dragen aan de lokale gemeenschap, besluit de gemeente om het overschot aan groene stroom gratis ter beschikking te stellen aan één kinderdagverblijf. Het kinderdagverblijf profiteert zo van gratis elektriciteit, wat een aanzienlijke financiële besparing kan betekenen voor het kinderdagverblijf, dat normaal gesproken elektriciteit zou moeten kopen.

Energiedelen biedt diverse voordelen, zowel voor de aanbieder van groene stroom als voor de ontvanger:

• Meer controle over gebruik van eigen groene stroom: door energie te delen, heeft de aanbieder meer zeggenschap over waar en hoe de zelfopgewekte groene stroom wordt gebruikt.
• Meegenieten van overschot: de aanbieder kan anderen laten profiteren van het overschot aan geproduceerde energie, wat anders wellicht ongebruikt zou blijven.
• Flexibiliteit voor toekomstige behoeften: het investeren in een dak vol zonnepanelen biedt de mogelijkheid om in te spelen op toekomstige behoeften, zoals elektrische voertuigen of warmtepompen.

• Gebruik van lokale groene stroom zonder eigen zonnepanelen: zelfs zonder eigen zonnepanelen kan de ontvanger profiteren van lokale groene stroom, waardoor de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen afneemt.
• Minder afhankelijk van fossiele brandstoffen: door gebruik te maken van groene stroom draagt de ontvanger bij aan het verminderen van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen.
• Bescherming tegen stijgende energieprijzen: het gebruik van energiedelen kan de ontvanger beschermen tegen toekomstige stijgingen in energieprijzen.

Het proces van energiedelen met een persoon of organisatie brengt bepaalde voorwaarden en regels mee die van toepassing zijn op zowel de aanbieder als de ontvanger:

• Deelnemers: natuurlijke personen en rechtspersonen (zoals burgers, organisaties, lokale overheden, kmo's tot grote ondernemingen) mogen energie delen, zolang het niet hun belangrijkste commerciële of professionele activiteit is en het delen binnen het Vlaamse Gewest plaatsvindt.
• Beperkingen aanbieder: een aanbieder mag zijn overschot delen met slechts één andere partij (gezin, organisatie, overheid of onderneming). Als de aanbieder met meerdere partijen wil delen, moet een energiegemeenschap worden opgericht.
• Geen beperkingen ontvanger: een ontvanger kan echter van verschillende partijen energie ontvangen, bijvoorbeeld stroomoverschotten van meerdere aanbieders.
• Verplichtingen:
  • Individuele aansluiting op het distributienet en een digitale meter (of AMR-meter bij een groot bedrijf) zijn verplicht voor zowel aanbieder als ontvanger.
  • Energiegegevens moeten kunnen worden uitgelezen, daarom is een meetregime 3 dat de waarden per kwartier uitleest noodzakelijk. Dit vraag je aan bij je energieleverancier.
  • Elke deelnemer moet een contract hebben voor elektriciteit bij een commerciële energieleverancier.
• Frequentie: energiedelen gebeurt per kwartier. Als de installatie meer energie produceert dan de aanbieder nodig heeft, kan de ontvanger binnen datzelfde kwartier gebruik maken van het overschot.
• Combinatie met andere vormen van energiedelen: energiedelen met een persoon of organisatie is niet combineerbaar met andere vormen van energiedelen. 

• Voordeel op de energiekost: energiedelen biedt de mogelijkheid om een voordeel te behalen op de energiekost, een belangrijk onderdeel van jouw elektriciteitsfactuur. De ontvanger zal echter nog steeds nettarieven en heffingen moeten betalen voor de gedeelde energie.
• Terugleveringsvergoeding voor ongebruikte stroom: als er stroomoverschotten zijn die niet worden gebruikt door de ontvanger en terugvloeien naar de energieleverancier, zal de aanbieder een terugleveringsvergoeding ontvangen voor deze ongebruikte stroom via het terugleveringscontract.
• Mogelijke extra kosten bij energieleverancier: sommige energieleveranciers rekenen administratieve kosten aan of hanteren specifieke voorwaarden voor energiedelen. Het is raadzaam om deze kosten te controleren via de V-test.
• Btw-regeling bij energiedelen: de btw-regeling kan verschillen afhankelijk van de situatie:
  • Voor kosteloos energiedelen is de btw-regeling niet van toepassing.
  • Particuliere aanbieders met een omvormer (AC-vermogen) kleiner of gelijk aan 10 kVA Zijn vrijgesteld behoudens ze al een andere belastbare activiteit hebben.
  • De btw-regeling is wel van toepassing als het AC-vermogen groter is dan 10 kVA.
  • Bij energiedelen tussen één werkgever en één werknemer wordt dit gezien als een 'voordeel van alle aard' en kan dit belastbaar inkomen vormen voor de werknemer.

Deze financiële overwegingen tonen aan dat energiedelen met een persoon of organisatie diverse voordelen met zich kan meebrengen, maar ook bepaalde fiscale en contractuele aspecten omvat die zorgvuldige aandacht vereisen van zowel aanbieders als ontvangers. Het is aan te raden om advies in te winnen bij een energieadviseur of belastingdeskundige om de specifieke implicaties voor uw situatie te begrijpen en te optimaliseren.